RÖPORTAJ GLOKOM

İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde görevli Sn. Prof. Dr.  Penpe Gül BOZGÜL FIRAT Hanımefendi ile Glokom hastalığı konusunda yapılan söyleşiyi sizlere sunuyoruz.

Bu konuda yoğun işleri arasında bizleri kırmayarak söyleşimizi kabul eden ve bugüne kadar birçok göz hekiminin yetişmesinde büyük katkıları olan Prof. Dr. Sn.Penpe Gül BOZGÜL FIRAT Hanımefendi’ye çok teşekkür ederiz.

Prof. Dr. Penpe Gül BOZGÜL FIRAT kimdir?

Aslen NevÅŸehir Avanos’luyum. 2002 yılında Ankara Ãœniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. Aynı yıl Ä°nönü Ãœniversitesi Tıp Fakültesi’nde Göz Hastalıkları ihtisasıma baÅŸladım. 2008 yılında uzmanlığımı aldım. Malatya Devlet Hastanesi’nde mecburi hizmetimi yapıp 2010 yılında üniversiteme bu kez öğretim üyesi olarak döndüm. Böylece hem doktorluk ve hem de çok sevdiÄŸim ve yapmak istediÄŸim öğretmenlik mesleÄŸini tabiri caizse birarada icra etme imkanına kavuÅŸtum. 2013 yılında doçent 2021 yılında da profesör oldum.

1. Glokom hastalığı (Göz tansiyonu) nedir?

Göz tansiyonu olarak bilinen glokom kelime anlamı olarak mavi su demek. Halk arasındaki adıyla da karasu olarak bilinmekte. 40 yaş üzerinde sıklığı artsa da yeni doğan bebeklerde dahi görebildiğimiz oldukça sinsi bir hastalık. Göz içindeki sıvının doğal yollardan göz dışına çıkamaması sonucu göz içi basınç artar ve bu da göz sinirlerinde harabiyete neden olur. Sinsi bir hastalık çünkü genel itibariyle hastalar tarafından farkedilmez. Tüm dünyada ve ülkemizde önemli bir körlük nedenidir.

2. Glokom hastalığının belirtileri nelerdir?

Maalesef genellikle belirti vermez. Özellikle tüm glokomların % 80’ini oluÅŸturan açık açılı glokom tipinde hastaların ÅŸikayeti yoktur. Glokom hastalığında oluÅŸan görme alanı kaybı hastalar tarafından erken dönemde anlaşılmaz. Son evrelerde hastaların tabiri ile ‘borunun yada dürbünün içinden bakıyor’ gibidirler. Daha nadir olan kapalı açılı glokomda ise ani görme azalması, ÅŸiddetli göz ve baÅŸaÄŸrısı, bulantı-kusma görülür. Belirtileri olmasına raÄŸmen bu tip glokomda migrenle karıştırılabilmekte.

3. Göz tansiyonu kimlerde görülür?

Her yaşta görülebilir. Ama özellikle 40 yaş sonrası görülme sıklığı artmaktadır.

4. Göz tansiyonu riskini artıran faktörler nelerdir?

Göz tansiyonu (göz içi basınç) en önemli risk faktörüdür. İleri yaş, ailede glokomlu akrabanızın olması, damar sertliği, şeker hastalığı (Diyabet), hipertansiyon, hipotansiyon romatoid artrit, guatr, migren ve kontrolsüz kortizon (steroid) kullanımı glokom için risk faktörleridir.

5. Glokom tedavi edilirse göz sinirlerimiz düzelir mi?

Glokomun sebep olduğu görme sinir hasarı maalesef geri dönüşümsüzdür yani düzelmez. İşte bu yüzden erken tanı ve tedavinin çok önemli olduğu bir hastalıktır.

6. Glokom için neden sinsi bir hastalık dediniz?

Çünkü en sık rastladığımız glokom tipi olan açık açılı glokom tipinde erken dönemde görmede değişiklik olmaz. Ağrı veya başka bir şikayeti yoktur hastanın.

7. Peki glokom olup olmadığımızı anlamak için ne yapmalıyız?

Öncelikle çocukların 6 aylık, erişkinlerin yıllık rutin göz muayenesi yaptırması gerekir. Rutin göz muayenesinin bir parçası olarak göz tansiyonunuz doktorunuz tarafında ölçülecektir. Gerekli durumlarda da ileri tetkikler yapılır. Bunlar görme alanınızın ve sinir tabakasının değerlendirilmesidir. Yukarda saydığımız risk faktörlerini taşıyan kişilerin rutin muayeneleri daha sık olmalı.

8. Glokom hastalığından korunmak için kişi nelere dikkat etmeli?

Glokom hastalığından korunma için maalesef yapılacak etkisi bilimsel olarak ispatlanmış birşey yok.

9. Glokom görmeyi nasıl bozar?

Glokom görme sinirini harap eder. ve görme bozulmaya başlar. Ama bu etraf görmeyi (biz buna perifer görme alanı diyoruz) etkiler. Bu süreç çoğu kez yavaştır ve hastalar tarafından hissedilmez. İlerleyen dönemde merdiven inip çıkmakta zorlanırlar. Borunun içinden gördüklerini söylerler. Etraf görmeden sonra merkezi görme de etkilenmeye başlayacaktır ve tedavi ile düzelme şansı yoktur.

11. Glokom hastaları hangi sıklıkla kontrole gitmeli?

Biz hastalarımızı hastalıklarının şiddetine, ameliyat gereksinimlerine ve diğer hastalıklarıyla bir bütün olarak değerlendirip ortalama 3 aylık takiplere çağırıyoruz. Yani aylık gördüğümüz hastalarımızda var, 6 ay da bir kontrole gelen hastalarımızda var.

12. Glokom tedavisi nasıldır?

Tedavi kişiye özeldir. Amaç göz tansiyonunun düşürülmesidir. Tedavi planında glokomun tipi, göz siniri ve retina tabakasının durumu, hastanın yaşı, işi, diğer hastalıkları gibi birçok değişken rol oynar. Genellikle ilaç tedavisi ile başlanır, ileri evrelerde lazer ve cerrahi tedavi uygulanır.

13. Glokom hastaları nelere dikkat etmelidir?

Teşhisi kadar belki de daha zor kısmı tedavi sürecinde başlıyor çoğu zaman. Hastalara durumlarının ciddiyetini anlatmakta ve tedaviye uyum sağlamaları bizi bazen zorluyor. Hastaların dikkat etmesi gereken en önemli konu bu hastalığın geçici olmadığını kabul edip ilaç tedavisine uyum sağlamaları ve kontrol muayenelerine dikkat etmeleri.

Diğer yandan yukarda bahsettiğimiz sistemik hastalığı olan hastaların (şeker, hipertansiyon, hipotansiyon vb) bu hastalıklarının da tedavilerine dikkat etmeleri glokom için önemlidir.

Yoğun iş temposundan bize kıymetli zamanlarını ayırıp sorularımıza cevap veren Prof. Dr. Sn.Penpe Gül BOZGÜL FIRAT Hanımefendi’ye çok teşekkür ederiz.

Hocam son sözlerinizi ala bilir miyiz?

Bende glokom gibi anlatması ve anlaşılması zor bir hastalığı gündeme getirdiğiniz için size teşekkür ederim. Umarım bu vesile ile bir farkındalık oluşturur ve biraz olsun hastalıkla ilgili bir açıklama getirmiş oluruz.

Not:Benim de katarak ameliyatımı da yapan bu ­ALTIN EKİP’deki başta…

Prof. Dr. Sn. Penpe Gül BOZGÜL FIRAT olmak üzre…

Sn. Osman ULUÄžBEY

Sn. Harun BIYIKLI

Sn. Åžeyma TOKAY

Sn. Ömer YILAN

Sn. Yüsra GÜNEŞ

Sn. Osman TARIK

Sn. Ekin ÇİFTLİKÇİ Hocalarıma minnetle, şükranla sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

İlk muayene gününden son ameliyatımın bitimine kadar adeta aileden biri gibi son derece yakın ilgi gösteren bu ALTIN EKİP’e ve ekibin başı Prof. Dr. Sn. Penpe Gül BOZGÜL FIRAT Hoca’ma ne kadar teşekkür etsem azdır.

İyi ki varsınız…

Sn. Penpe Gül FIRAT Hocam, sizi tanımak, sizde ameliyat olmak benim için dünyada yaşadığım en büyük mutluluk oldu.

Ayda onlarca hastayı ameliyat edip sağlığına kavuşturarak destanlar yazmaktasınız..

Siz Malatya ve Malatya’da yaÅŸayanlar için büyük bir ÅŸanÅŸ, büyük bir mutluluk vesilesisiniz…   BaÅŸarılarınız daim, yolunuz açık olsun.

Son olarak da Hocaların sekreterliğini yapan Elin KÖSEOĞLU Hanımefendi’ye de teşekkür etmeyi bir borç bilirim.